Na początku 2015 roku wydana została przez Województwo Śląskie - Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego publikacja pt. "Przewodnik dla wspinaczy". Wydawnictwo to było jednym z wielu elementów dużego projektu pn. "Ochrona cennych przyrodniczo siedlisk nieleśnych, charakterystycznych dla obszaru Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd", finansowanego w ramach Instrumentu Finansowego LIFE+ (LIFE11 NAT/PL/432). Autorem i producentem książki, po wygraniu przetargu, został Wojciech Janecki właściciel firmy Agencja Reklamowo-Wydawnicza Studio B&W z Sosnowca. Wartość publikacji wyniosła prawie 60 tysięcy złotych, z czego połowa została sfinansowana ze środków unijnych a pozostała część pochodziła z ZPKWŚ oraz budżetów 8 śląskich gmin (Niegowa, Kroczyce, Łazy, Ogrodzieniec, Zawiercie, Olsztyn, Pilica i Żarki) a także gminy Wolbrom.

Ponieważ do Zarządu Fundacji WSPINKA dotarły informacje o licznych naruszeniach praw autorskich przy realizacji tej publikacji, postanowiliśmy sprawdzić ich prawdziwość. Jakie było nasze zaskoczenie, gdy znaleźliśmy w "Przewodniku dla wspinaczy" także bezprawnie wykorzystany skałoplan Skały Miłości pochodzący z serwisu wspinka.org, którego autorem jest Mateusz Paradowski.

Oprócz tego w treści publikacji Parków Krajobrazowych można było znaleźć kopie skałoplanów autorstwa Pawła Haciskiego (Jura 1) oraz liczne toposy pochodzące z serwisu portalgorski.pl. Po skontaktowaniu się z autorami skałoplanów, potwierdziło się, że nikt z nich nie udzielił zgody na wykorzystanie ich utworów. Jasnym stało się, że "Przewodnik dla wspinaczy" to plagiat na rzadko spotykaną skalę i co gorsze sfinansowany ze środków publicznych.

Szczególnie rozległe naruszenie praw autorskich dotyczy bezprawnego wykorzystania skałoplanów z portalgorski.pl. W "Przewodniku dla wspinaczy" można znaleźć łącznie 181 skałoplanów pochodzących z tego serwisu. Ich pełny wykaz zamieściliśmy w dołączonym dokumencie, gdzie zawarto łącza internetowe (linki) w odniesieniu do konkretnych stron wydawnictwa autorstwa Wojciecha Janeckiego.

W związku z całą sytuacją wątpliwości redakcji serwisu wspinka.org wzbudziło także wykorzystanie podkładów kartograficznych do wykonania dwustronnej mapy topograficznej, dołączonej do przewodnika. Udało nam się uzyskać informacje dotyczącej tej kwestii od pana Jacka Jarząbka Zastępcy Głównego Geodety Kraju. Wynika z nich, iż mapy kartograficzne pochodzące z geoportalu zostały wykorzystane bez wykupienia wymaganej przepisami prawa licencji.

Po zebraniu przez redakcję rozległej dokumentacji, Mateusz Paradowski złożył w ubiegłym tygodniu w Prokuraturze Rejonowej w Nowym Sączu zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa zarówno przez autora "Przewodnika dla wspinaczy" jak również jego wydawcy (tj. przedstawicieli ZPKWŚ), który prowadził także dystrybucję publikacji. Zakres naruszenie prawa jest bardzo szeroki i dotyczy: przywłaszczenia autorstwa, bezprawnego zwielokrotnienia cudzych utworów, naruszenia cudzego prawa autorskiego (w zakresie nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania) w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, rozpowszechniania bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom cudzego utworu w wersji oryginalnej oraz w postaci opracowania. Wszyscy poszkodowani właściciele praw autorskich planują także dochodzić odszkodowań na drodze cywilnej.

Mam nadzieję, że ta bulwersująca sprawa znajdzie jak najszybciej swój finał w sądzie oraz że sprawcy zostaną surowo ukarani. W ramach prowadzonych działań przez organy ścigania, wyjaśniony powinien zostać także ewentualny udział w całym przedsięwzięciu przedstawicieli Polskiego Związku Alpinizmu. Jak wynika z dokumentów, do których dotarła redakcja serwisu wspinka.org, w projekcie realizowanym przez ZPKWŚ udział brali Włodzimierz Porębski (pełnomocnik PZA i Dyrektor Operacyjny Inicjatywy Środowisk Wspinaczkowych "Nasze Skały" Polskiego Związku Alpinizmu) jako członek Komitetu Sterującego oraz Jacek Trzemżalski (członek Komisji Wspinaczki Skalnej PZA), który jako przedstawiciel Polskiego Związku Alpinizmu wykonał konsultantację merytoryczną opisywanej publikacji.

Na zakończenie polecam zapoznanie się z krótką recenzją zawartości "Przewodnika dla wspinaczy", jaką można znaleźć w serwisie forumjurajskie.pl.

Mateusz Paradowski

Redaktor naczelny serwisu wspinka.org